Бюджет үч жол менен түзүлүшү мүмкүн: төмөндөн жогору карай мамиле, жогортон төмөн карай мамиле жана кайталоо ыкмасы. Биринчи ыкма биринчи кезекте бөлүмдөргө жана долбоорлорго таасир этсе, экинчиси фирманын менеджментинин максаттарына таянат, ал эми кайталанма ыкма шарттуу баскычтардын болушун билдирет. Маалыматты жетекчилик таратат, андан кийин төмөндөн чогултулуп, жалпыланат.
Бюджетти туура түзүү үчүн, ишкананын жетекчилиги аралашкан кайталоо ыкмасын кармануусу керек. Жогору жактан чечимдерди кабыл алуу үчүн бөлүмдөрдөн маалыматты билүү абдан пайдалуу. Аларды кабыл алуу үчүн "таза" чыпкаланган маалымат талап кылынат, бул бюджеттик процессти камсыз кыла алат.
Ошол эле учурда, төмөнкү деңгээлдеги менеджерлер, эгерде менеджменттен жогору жактан көбүрөөк маалымат алышса, өз иштерин жакшыраак пландаштыра алышат. Кантсе да, ал компаниянын узак мөөнөттүү максаттарын жакшы билет, ошондой эле компаниянын жалпы картинасын дагы даана чагылдырып турат.
Төмөндөн баштап бюджет түзүү бардык төмөнкү баскычтагы менеджерлерден алар жооптуу болгон иш-аракеттердин тармактары үчүн бюджетти түзүүнү талап кылат. Бул ыкма бөлүм башчыларына бюджетти түзүүгө жана андан кийинки бардык максаттарды ишке ашырууга кыйла жоопкерчиликтүү мамиле жасоого мүмкүндүк берет. Бирок, жогору жактан берилген көрсөткүчтөрдүн жогору жагында олуттуу өзгөрүүлөр болушу ыктымал, бул өз кезегинде, эгер чечим негизсиз болсо, кол алдындагылардын терс пикирлерин жаратат.
Жогорудан ылдый түшкөн бюджет, жетекчиликтен ошондой эле милдеттенмени жана компаниянын өзгөчөлүктөрүн так түшүнүүнү талап кылат. Жетекчилик талап кылынган мезгилге абсолюттук реалдуу божомолду түзө билиши керек. Бул учурда бөлүмдөрдүн бюджетин координациялоого жетишилет, негизги пункттар боюнча критерийлер (сатуу, чыгашалар, киреше ж.б.) эске алынат, бул жооптуу борборлордун ишин натыйжалуу баалоого жардам берет.
Ошентсе да, натыйжалуу бюджеттөө процесси кайталанып турат. Финансылык көрсөткүчтөр жогорудан төмөндөтүлүп, төмөндөн жалпыланган маалымат чогултулат, ишканалардын бюджеттеринин бүткүл тутуму түзүлөт, башкаруунун белгиленген максаттарына (кирешелүүлүк, жүгүртүү ж.б.) ылайык келүү көз карашынан талданат.. Көрсөткүчтөргө жетишилди, бюджетке жетекчилик кол койду. Эгер андай болбосо, кайталоолор улана берет.
